حوادث و بلایای طبیعی ایالت جبال از ظهور اسلام تا حمله مغول

حوادث طبیعی به مجموعه حوادثی گفته می­شود که منشأ انسانی ندارند و معمولاً غیر قابل پیش­بینی­اند. این­گونه پدیده­های طبیعی از آن­جا که آثار منفی بر زندگی انسان دارند، به عنوان بلایای طبیعی معرفی شده­اند. بنا به گزارش­های تاریخی، در سده اول تا هفتم هجری قمری حوادث طبیعی زیادی در ایالت جبال که یکی از ایالت­های بزرگ ایران بوده، روی­داده است. در این گزارش­ها که بیشتر جنبه توصیفی دارند، حجم انبوهی از بلایا به همراه شدت آسیب­های وارده و کشتار فراوان مردم ذکر شده و جنبه تحلیلی آن­ها بسیار ضعیف است. لذا این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به­دنبال پاسخ به این سؤال اساسی است که حوادث طبیعی چه تأثیری بر اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایالت جبال در دوره مورد نظر داشته است. در نهایت از مجموع تحلیل­ها، نتایجی به­دست آمده که در متن حاضر در قالب سه دسته پیامدهای اجتماعی- فرهنگی، پیامدهای اقتصادی و پیامدهای سیاسی طبقه­بندی شده­اند.